آزمایش کم خونی
آزمایش های مربوط به ویتامینها و مواد معدنی برای چکاپ های دوره ای و در برخی بیماری های مرتبط با کمبود آنها درخواست می شوند. هر ویتامینی در بدن کاربرد مخصوصی دارد که کمبود آنها ممکن است عملکرد بدن را دچار اختلال کند.
شرایط آمادگی آزمایش
شرایط
شرایط آزمایش های ویتامین ها و مواد معدنی:
-CBC : این آزمایش را در هر ساعتی می توانید انجام دهید. نیازی به رعایت ناشتایی نیست اما حداقل یک روز قبل، از مکملهای کم خونی استفاده نکنید.
- آهن، TIBC، فریتین و ترانسفرین: برای همه این آزمایش ها که با کم خونی مرتبط هستند باید 8-12 ساعت ناشتا باشید.
حداقل یک شبانه روز قبل از آزمایش قرص آهن خود را قطع کنید.
آزمایش را قبل از ساعت 12 ظهر انجام دهید. یعنی ساعت شام خود را طوری تنظیم کنید که صبح بتوانید آزمایش بدهید.
- ویتامین B12 به تنهایی ناشتایی نمیخواهد ، اما اگر با آزمایشات دیگری همراه باشد، باید شرایط ناشتایی آنها را رعایت کنید. مثلا اگر در کنار B12 آزمایش فولیک اسید دارید 8 ساعت ناشتا باشید.
در تمام آزمایشات بالا، اگر قرص یا کپسول یا شربتی مربوط به این ویتامین ها ومواد معدنی مصرف کردهاید، آخرین زمان مصرف را به کارشناس اطلاع دهید. همچنین با پزشک خود درباره زمان قطع کردن دارو قبل از آزمایش مشورت کنید.
افرادی که علایمی مانند خستگی، رنگ پریدگی، تپش قلب، خشکی پوست و ریزش مو و ... دارند، می توانند آزمایش کم خونی بدهند زیرا ممکن است این علایم نشانه کم خونی باشد. آزمایش کم خونی به بررسی چندین فاکتور مهم در خون می پردازد:
- آزمایش خون یا CBC: این آزمایش یکی از رایجترین آزمایشات چکاپ است و مهمترین فاکتور کم خونی که در برگه این آزمایش می توانید ببینید، Hb یا هموگلوبین است. کمبود هموگلوبین نشانه اصلی کم خونی و زیاد بودن آن، نشانه غلظت خون است. همچنین تعداد سلولهای قرمز یا گلبولهای قرمز خون و اندازه آنها در این آزمایش برای تشخیص کم خونی یا خونریزی اهمیت زیادی دارد.
-آهن (Fe):
آهن در گلبولهای قرمز و در عملکرد اکسیژن رسانی به بدن نقش دارد. افرادی که خونریزی به هردلیلی داشته باشند، خانم ها در دوران قاعدگی، بارداری و افرادی که گیاهخوار هستند و گوشت نمیخورند دچار کم خونی و کمبود آهن میشوند. کمبود آن میتواند باعث کاهش اکسیژن رسانی و عوارضی مانند خستگی، سرگیجه، سردرد، تپش قلب و ... شود. بنابراین اگر با این علایم به پزشک مراجعه کردید احتمالا آزمایش بررسی آهن خون برایتان نوشته شود.
- TIBC:
اگر در برگه آزمایش شما TIBC نوشته شده است، یعنی پزشک شما ظرفیت اتصال آهن و حمل آهن در خون را میخواهد بررسی کند. انجام این آزمایش در کم خونی فقر آهن بسیار مهم است.
-فریتین یا Ferritin:
فریتین یک پروتئین در خون است که آهن را در خود ذخیره می کند. در واقع نام دیگر این تست، آزمایش ذخیره آهن است. در بیماری کم خونی فقر آهن، این آزمایش باید انجام شود.
اگر فریتین خون کم باشد، ذخیره آهن شما پایین است و باید دارو مصرف کنید. اما اگر فریتین بسیار بالا باشد ممکن است بیماری های دیگری را نشان دهد که در بعضی مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی یا بیماری های کبد مرتبط است.
- ترانسفرین یا Transferrin:
ترانسفرین یک پروتئین در خون است که حمل کننده آهن است. این پروتئین در کبد ساخته می شود و آهن را در خون انتقال می دهد. کمبود این پروتئین در خون یکی از نشانه های کم خونی است.
- فولات یا فولیک اسید یا B9: در بسیاری از عملکرد های بدن از جمله ساخت گلبولهای قرمز مهم است. کمبود این ویتامین در بیماری های قلبی، خستگی و ضعف، سردرد، و ... نقش دارد.
- ویتامین B12 : این ویتامین هم مانند فولات عمل میکند و در شرایط و مشکلات روحی روانی، زخم های دهانی، مشکلات بینایی و ضعف بدن احتمالا نشانه کمبود این ویتامین دردسرساز باشد. افراد گیاهخوار بیشتر در معرض کمبود این ویتامین هستند زیرا B12 در غذاهای حیوانی یافت می شود.